ΤΟ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ

"TO ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ
ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ"
 ΤΑ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΑ 
ΓΕΝΙΚΑ 
         Η Ορθόδοξος Ανατολική  Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία και τα αφιερώνει στους απ΄αιώνος κεκοιμημένους αδελφούς της. Αυτά είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα, το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής. Γι τν στορία κα μόνο ς γνωρίζουμε τι η καθιέρωση το Σαββάτου πρ τν πόκρεω ς Ψυχοσαββάτου, έγινε μλλον και αυτό κατ᾿ πομίμησιν το Σαββάτου πρ τς Πεντηκοστς, που ήταν και το μόνο που υπήρχε αρχικά.
    Βέβαια η αγάπη των ανθρώπων για τους δικούς τους, που δεν ζούν  πια μαζί τους, δημιούργησε την εκκλησιαστική παράδοση άλλων τεσσάρων ψυχοσάββατων, που δεν συμπεριλαμβάνονται όμως στο Τυπικό της Εκκλησίας μας. Αυτά είναι, το Ψυχοσάββατο της Τυρινής, το Σάββατο της α΄ εβδομάδος των νηστειών, όπου και εορτάζουμε το «δια κολλύβων» θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, το Σάββατο του Λαζάρου και για τους Θεσσαλονικείς, το Σάββατο πρίν την εορτή του Αγίου Δημητρίου. Ένα ακόμα Ψυχοσάββατο θα βρούμε στην παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Βουλγαρίας, το Σάββατο προ της Συνάξεως των Αρχαγγέλων.
 *Με το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια ( επί γης )  γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς.
     * Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει θεσπιστεί γιατί η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της  Επουράνιας Βασιλείας Του.
  Η ΣΗΜΑΣΙΑ 
ΤΟΥ ΚΟΛΛΥΒΟΥ
   Κατά τή διδασκαλία τς ρθόδοξης Πίστης μας, το κόλλυβο συμβολίζει τήν νάσταση τν φθαρτν σωμάτων μας. πως σπόρος το σταριο, φο θαφτε καί σαπίσει, ν συνέχεια φυτρώνει, βλασταίνει καί δίνει καρπό. τσι πιστεύουμε καί γιά τούς κεκοιμημένους δελφούς μας. φο νταφιασθε τό σμα, σαπίσει καί λιώσει, στή συνέχεια θά ναστηθε κατά τήν νάσταση τν πάντων καί θά ζήσει αώνια στή Βασιλεία το Θεο.
  Δέν χει σημασία ν εναι πιάτο δίσκος, πλό ξεζητημένα στολισμένο τό κόλλυβο. σημασία δίνεται στό λικό καί στήν πνευματική του προέκταση.
ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ 
ΤΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ
    Σύμφωνα με τους Αποστόλους τα μνημόσυνα είναι τα εξής:
Τ «τριήμερα» συμβολίζουν τν νάσταση το Κυρίου μετ τν τριήμερη παραμονή Του στν τάφο κα τελονται μ τν εχ ν᾿ ναστηθε κα νεκρς στν οράνια βασιλεία.
Τ «ννιάμερα» τελονται γι τ ννέα τάγματα τν αΰλων γγέλων, μ τν εχ ν βρεθε κοντά τους ϋλη ψυχ το νεκρο.
Τ «τεσσαρακονθήμερα» τελονται γι τν ναλήψη το Κυρίου, πο γινε σαράντα μέρες μετ τν νάστασή Του, μ τν εχ ν «ναληφθε» κα νεκρός, ν συναντήσει τ Χριστ στος ορανος κα ν ζήσει γι πάντα μαζί Του.
 Τ «τήσια», τέλος, τελονται τν πέτειο μέρα το θανάτου, σ νάμνηση τν γενεθλίων το νεκρο, καθώς, γι τος πιστος χριστιανούς, μέρα τς ληθινς γεννήσεως εναι μέρα το σωματικο θανάτου κα τς μεταστάσεως στν αώνια ζωή.
    Μνημόσυνα, ντίστοιχα μ τ παραπάνω, χωρίς αυτά βέβαια να συμπεριλαμβάνονται στο τυπικό της Εκκλησίας μας, μα περισσότερο στην παράδοση της και στην ανάγκη εκδήλωσης της αγάπης των ανθρώπων για τους οικείους τους που δεν ζούν πλέον μαζί τους, τελονται τν τρίτο, κτο κα νατο μνα π τν μέρα το θανάτου, («τρίμηνα», «ξάμηνα», «ννεάμηνα») κατόπιν αδείας και "ευλογίας" του εφημερίου  ιερέως που είναι και ο καθ’ ύλην αρμόδιος να αποφασίσει.   
    Τν μεγαλύτερη βέβαια φέλεια στος νεκρος τν προξενε τέλεση τς Θείας Λειτουργίας στ μνήμη τους, γιατ τότε, μ τς μερίδες τους στ γιο δισκάριο, «νώνονται όρατα μ τ Θε κα πικοινωνον μαζί Του κα παρηγορούνται κα σώζονται κα εφραίνονται ν Χριστ» (γιος Συμεν Θεσσαλονίκης).
    κτς π τ εδικ γι κάθε νεκρ μνημόσυνα, κκλησία χει στς καθημερινς κολουθίες της, γενικς δεήσεις γι τος κεκοιμημένους, πως εναι λ.χ. τ νεκρώσιμο μέρος τς κολουθίας το Μεσονυκτικο κα ο σχετικς ναφορς στς «κτενες δεήσεις» το σπερινο, το ρθρου κα τς Θείας Λειτουργίας.
    Πρέπει ν σημειωθε, ν κα ατονόητο, τι κκλησία τελε μνημόσυνα μόνο γι τος ρθοδόξους χριστιανος πο κοιμήθηκαν μέσα στος κόλπους της.
ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΕΣ 
ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
   Θ πρέπει, τέλος, ν ξηγήσουμε τι πολλ λάθη π τν γνοια το παρελθόντος χουν φτάσει ς τς μέρες μας, κα θ πρέπει μεσα ν διορθωθον.
 Τ μνημόσυνα θ πρέπει ν γίνονται τν μέρα πο πρέπει, αν αυτό είναι εφικτό, αλλιώς κατ’ οικονομία και μόνο ο ιερέας θα επιτρέψει την τέλεση του, νωρίτερα ργότερα.
 Τ σπάσιμο γυάλινων ντικειμένων λλων τοιούτων, το σκέπασμα των καθρεφτών και των τηλεοράσεων για άγνωστο λόγο και η απαίτηση των συγγενών από τον ιερέα να κάνει αγιασμό στο σπίτι του αποθανόντος για να φύγει το κακό, εναι κρως εδωλολατρικές συνήθειες και είναι καιρός με την καθοδήγηση των ιερέων μας, να εξαλειφτούν από την παράδοση της Εκκλησίας μας.
 Στ μνημόσυνα παραθέτουμε κα ελογονται μόνο καλς βρασμένα κόλλυβα (σιτάρι) ς νδεικτικ τς ναστάσεως κα χι λλα ποκατάστατα (κουλουράκια-ψωμάκια-γλυκά κ.τ.λ.)
 Τ πρτο Σάββατο τς Τεσσαρακοστς δν εναι «Ψυχοσάββατο», λλ ορτάζουμε τ «δι κολλύβων» θαμα το γίου Θεοδώρου το Τήρωνος.
 Στ Ψυχοσάββατα μπορομε ν παραθέτουμε κόλλυβα ετε στην Εκκλησία, στον σπεριν τς Παρασκευς και στν Θεία Λειτουργία το Σαββάτου, ετε στα κοιμητήρια, κατόπιν συννενοήσεως με τους ιερείς, το Σαββάτο μετά την Θεία Λειτουργία, είτε κα στ δύο. Πρόκειται περ τς δίας ξίας, φο δια κολουθία διαβάζεται.
 Τ ελογηθέντα κόλλυβα δεν τ πετάμε ποτέ στ σκουπίδια, παρά μόνο τα μοιράζουμε σε γνωστούς και φίλους εις μνημόσυνο και συγχώρεση του αποθανόντα.

  Υ.Σ  : Αν ψάξουμε και στα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα κάθε τόπου θα βρούμε σίγουρα και άλλες συνήθειες των ανθρώπων, άλλες σωστές και άλλες εντελώς λανθασμένες. Για τον λόγο αυτό πάντα για ότι απορία έχουμε να ερωτούμε τον ιερέα που σίγουρα ξέρει κάτι παραπάνω από εμάς σ’ αυτά τα θέματα.
Ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές όλων των κεκοιμημένων αδελφών μας!!!

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης


TAG